زمان مطالعه: ۴ دقیقه
آخرین بروزرسانی: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ توسط وحید یوسفی
۲۰
۰
رشد هوش مصنوعی و افزایش مصرف انرژی
در سال‌های اخیر، رشد هوش مصنوعی با سرعتی شگفت‌انگیز در حال پیشرفت است و مدل‌های پیچیده‌تر و قدرتمندتری هر روز وارد زندگی ما می‌شوند. اما این پیشرفت فناورانه، هزینه‌ای پنهان دارد: مصرف انرژی سرسام‌آور. آمارها نشان می‌دهد که تقاضای انرژی هوش مصنوعی هر چند ماه دو برابر می‌شود و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۳۰، مراکز داده مرتبط با هوش مصنوعی می‌توانند تا ۳٪ کل برق جهان را مصرف کنند.
برای درک بهتر، کافی است بدانیم که فقط مراکز داده در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۱۵ تراوات ساعت برق مصرف کرده‌اند و این رقم سالانه ۱۲٪ رشد می‌کند. اگر این روند ادامه یابد، مصرف برق مراکز داده تا سال ۲۰۲۶ به اندازه کل مصرف برق کشور ژاپن خواهد رسید.
چالش‌های زیست‌محیطی: از آب تا پسماند الکترونیکی
مصرف انرژی تنها چالش نیست. مراکز داده برای خنک‌سازی تجهیزات خود، حجم عظیمی از آب را مصرف می‌کنند. به عنوان مثال، مراکز داده گوگل در سال ۲۰۲۲ بیش از ۵ میلیارد گالن آب مصرف کرده‌اند. علاوه بر این، سرعت بالای تغییرات سخت‌افزاری و نیاز به چیپ‌های جدید، کوهی از پسماند الکترونیکی تولید می‌کند که تا سال ۲۰۳۰ ممکن است به ۵ میلیون تن در سال برسد.
فرایند تولید چیپ‌های هوش مصنوعی نیز منابع طبیعی زیادی مصرف می‌کند؛ ساخت هر چیپ می‌تواند بیش از ۱۴۰۰ لیتر آب و ۳۰۰۰ کیلووات ساعت برق نیاز داشته باشد. این موضوع فشار مضاعفی بر منابع طبیعی و محیط زیست وارد می‌کند.
راهکارها و آینده پایدار در رشد هوش مصنوعی
برای پاسخ به این چالش‌ها، راهکارهای متعددی در دست بررسی است. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی، یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌هاست. شرکت‌هایی مانند مایکروسافت و گوگل سرمایه‌گذاری‌های کلانی برای تامین برق مراکز داده از منابع پاک انجام داده‌اند. همچنین، توسعه رآکتورهای هسته‌ای کوچک (SMR) به عنوان منبعی پایدار و کم‌کربن برای تامین برق ۲۴ ساعته مراکز داده مورد توجه قرار گرفته است.
در سطح نرم‌افزاری نیز، پژوهشگران به دنبال بهینه‌سازی الگوریتم‌ها هستند تا مدل‌های هوش مصنوعی با مصرف انرژی کمتر عملکرد مشابهی داشته باشند. تکنیک‌هایی مانند pruning، quantisation و knowledge distillation می‌توانند مصرف انرژی را تا حد زیادی کاهش دهند. همچنین، اجرای پردازش‌های هوش مصنوعی روی دستگاه‌های کاربر (on-device AI) به جای مراکز داده ابری، می‌تواند مصرف انرژی را به شدت کاهش دهد.
در نهایت، تدوین سیاست‌های شفاف و استاندارد برای گزارش‌دهی و مدیریت مصرف انرژی و پسماند، نقش مهمی در حرکت به سمت آینده‌ای پایدار ایفا می‌کند.
جمع‌بندی: مسابقه برای رشد هوش مصنوعی پایدار
هوش مصنوعی می‌تواند تحولات عظیمی در جهان ایجاد کند، اما این پیشرفت نباید به قیمت تخریب محیط زیست تمام شود. اگر بهینه‌سازی مصرف انرژی، توسعه منابع پاک، مدیریت مسئولانه سخت‌افزار و تدوین سیاست‌های حمایتی در اولویت قرار گیرد، می‌توان آینده‌ای متوازن و پایدار برای هوش مصنوعی رقم زد. مسابقه برای رهبری در هوش مصنوعی، باید همزمان مسابقه‌ای برای پایداری و حفظ سیاره زمین باشد.
اخبار بروز هوش مصنوعی و تکنولوژی در تانو وب!
